Vào ngày 20/5/2015, cả thế giới bàng hoàng khi hãng Reuters loan tin Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã tuyên phạt 6 tỉ đô-la bốn đại công ty tài chính và ngân hàng đã nhào nặn (manipulate) hối xuất mua bán ngoại tệ để lường đảo khách hàng trên toàn thế giới. Đó là các tổ hợp City Group (Hoa Kỳ), JP Morgan (Hoa Kỳ), Barclays UBS (Hoa Kỳ) và Royal Bank of Scotland (Anh Quốc). Có thể số tiền phạt chẳng thấm vào đâu so với số thu lợi do lường gạt trên toàn thế giới có thể lên tới cả trăm tỉ. Câu hỏi đặt ra tại sao các đại công ty giàu có và uy tín như thế, họ có nghèo đói gì đâu mà lại đi lường đảo khách hàng?

Trong khi đó ở hải ngoại thì nuôi bệnh (không bệnh nói có bệnh) để bòn rút bảo hiểm sức khỏe (Health Insurance), bịa đặt ra dịch vụ hoặc tính lố (overcharged) để ăn gian tiền trợ cấp sức khỏe (Medicare & MediCal). Còn trong nước sự lường gạt, gian trá, mánh mung, ăn gian làm dối lan tràn trong mọi thành phần, mọi ngõ ngách một cách rất “tự nhiên” với những thủ đoạn càng ngày càng tinh vi không sao lường hết được. Không kể những thành phần chuyên sống bằng những hoạt động phi pháp, phần lớn những “siêu lừa” đều là phụ nữ có dáng vẻ hiền lành, khuôn mặt khả ái, khiến phải gióng lên tiếng chuông cảnh báo về sự băng hoại xã hội và lương tâm con người.

Là phật tử chúng ta chua xót nhưng không thể than van rồi buông xuôi. Liệu chúng ta có thể chung lưng để giải quyết một thảm họa đang phá vỡ cấu trúc an toàn của xã hội?

Xã hội nào cũng vậy, nếu muốn sống yên bình và phát triển thì nó phải được nối kết bởi một chất keo, đó sự tin tưởng hay tín nhiệm lẫn nhau. Sự gian trá giống như một khối thuốc nổ phá vỡ chất keo nối kết niềm tin giữa con người và con người. Khi con người không còn tin tưởng con người nữa thì xã hội sẽ biến thành địa ngục.

Theo lời Phật dạy, chuyển một cái xấu – ở đây là gian dối- trở thành cái tốt, tức chân thật, là chuyển nghiệp. Nhưng chuyển nghiệp như thế nào đây?

Thưa các bạn phật tử,

Chúng ta đang thờ kính một vị giáo chủ chân thật  nhất.

Chúng ta đang nương theo một giáo pháp chân thật nhất.

Do đó là phật tử, chúng ta phải là người chân thật trước đã.

Trong bài viết “Đạo Phật và Tuổi Hoa Niên” phổ biến Tháng 12, 2010 tôi đã nói Đức Phật là vị giáo chủ chân thật nhất thế gian này là vì, “Đức Phật luôn luôn nói lời chính ngữ, nói lời chân thật (quảng trường thiệt). Đức Phật không bao giờ nói lời lừa mị, nói lời gian dối, nói lời hoang tưởng, nói lời không thể kiểm chứng, và cũng không nói lời tiên tri phỏng đoán vu vơ. Đức Phật không bao giờ nói hai lời, lúc rày lúc khác. Đức Phật không bao giờ nói lời mâu thuẫn trái-chống nhau. Đức Phật không bao giờ tự phong mình là quan tòa để phán xử ai. Ngài chỉ nói về Nhân Quả chứ không bao giờ đe dọa trừng phạt ai. Kinh giáo của Đức Phật dù trải qua hơn 2500 năm không bao giờ phải sửa chữa, thay đổi cho hợp thời thế. Các giáo hội Phật Giáo trên toàn thế giới cũng chẳng bao giờ phải tạ lỗi với nhân loại về những tội ác hoặc những sai lầm gây tạo trong quá khứ.”

Từ con người của Đức Phật, từ giá trị của Đạo Phật chúng ta thấy chân thật là một đức tính cao quý nhất trong mọi đức tính. Thiếu chân thật thì mọi giá trị đều xụp đổ dù giá trị đó được khoác lên mình những mỹ từ như “linh thiêng, thánh thiện”.

Nếu chúng ta sống một mình trên hoang đảo thì không cần phải chân thật. Nhưng vì chúng ta sống trong một xã hội trong đó mọi người nương tựa vào nhau để cùng tồn tại và phát triển thì chân thật phải là yếu tố hàng đầu trong sự giao tiếp. Sự chân thật phải được thể hiện:

1.Trong tương quan giữa chính quyền và người dân.

Nếu chính quyền được điều hành bởi những Phật tử thì những Phật tử đó không được nói dối.

-Đất nước còn nghèo, còn khó khăn thì phải nói ra cho rõ, không phóng đại tô màu cho những thành tích.

-Hãy dẹp bỏ và phê bình thẳng thắn nạn ”Làm thì láo, báo cáo thì hay”.

-Việc nào chưa làm được cũng phải nói ra cho rõ. Chỗ nào tham nhũng, chỗ nào tham ô, cửa quyền, móc ngoặc bòn rút của công cũng phải can đảm nói ra để cùng nhau sửa chữa.

-Không đưa ra những thống kê giả tạo để tự lừa mình và dối gạt dân. -Đưa ra thống kê giả tạo là tự mê hoặc mình giống như bệnh ung thư sắp chết mà nói cảm cúm sơ sài, giống như đà điểu chui đầu vào cát.

-Đất nước nào cũng có nạn tham ô, móc ngoặc…nhưng vấn đề là người lãnh đạo có thật lòng sửa chữa hay không.

-Người dân không phải không biết thông cảm với những khó khăn của chính quyền nhưng với điều kiện chính quyền phải chân thật.

-Chân thật chính là “đã nói thì phải làm”. Nói mà không làm là nói dối.

-Do đó chân thật chính là hàng rào bảo vệ chế độ, ngăn ngừa thảm họa.

- Nghiêm chỉnh thi hành luật pháp cũng là hàng rào ngăn ngừa gian dối.

2.Giữa đoàn thể và đoàn thể.

-Đoàn thể này không được lường gạt đoàn thể kia.

-Thương gia, nhà đầu tư không được giả mạo giấy tờ để mượn tiền ngân hàng rồi khai vỡ nợ để tẩu tán tài sản.

 Nợ xấu/ nợ không thể trả được đang là vấn đề nhức nhối của mọi quốc gia.

-Công ty này không được giao hàng giả hoặc kém phẩm chất hoặc vi phạm khế ước để làm hại công ty bạn.

-Công ty cổ phiếu/chứng khoán không được lươn lẹo để lường gạt cổ đông tán gia bại sản.

-Chủ công ty không được gian lận tiền lương hoặc quỵt tiền lương của công nhân. Nếu vi phạm lập tức truy tố ra tòa, tịch thu tài sản, phát mãi để trả tiền cho công nhân sinh sống.

-Quảng cáo thế nào thì hàng hóa phải có phẩm chất như thế. Không được lường gạt khách hàng.

3.Nhưng người công nhân cũng phải chân thật vì chân thật là lương thiện

-Người công nhân không được phá hoại tại sản của chủ nhân.

-Không lừa dối, ăn cắp vật liệu của công ty.

-Không ăn cắp giờ.

-Không đem bí mật của công ty nói cho người khác biết trong tinh thần “Ăn cây nào rào cây nấy”. Công nhân Nhật nổi tiếng là trung thành và sống chết với công ty mà mình phục vụ.

4.Báo chí cũng phải chân thật. 

-Không được loan tin thất thiệt gây hoang mang trong dân chúng .

-Không được loan tin chưa kiểm chứng để hại uy tín của người hay viên chức chính phủ.

-Không được bịa đặt tin tức, loan tin tức giả để mua vui, câu độc giả hoặc hại người. Những loại tin tếu kiểu “Cá Tháng Tư” cũng cần phải loại bỏ.

-Bóp méo sự thực cũng là không chân thật.

-Không được cắt dán, gán ghép hình ảnh (photoshop) để ngụy tạo tin tức, gắp lửa bỏ bàn tay.

-Không được ăn cắp tin của người khác, lấy tin, bài viết, hình ảnh của báo/đài khác mà không ghi xuất xứ.

-Không được cạnh tranh bất chính.

-Chủ báo cũng phải có liêm xỉ và tự trọng tức sa thải ngay các thông tín viên, phóng viên loan tin bịa đặt để tống tiền và vô đạo đức.

4.Chân thật ngay trong học đường

Điều quan trọng nhất của thầy/cô là trong khi dạy Lễ dạy Văn thì phải dạy học trò chân thật.

-Có Lễ có Văn mà không chân thật thì cũng là vô ích.

-Học trò cúi đầu lễ phép chào thầy/cô nhưng lát nữa nói dối thì cũng là người bỏ đi.

-Chân thật cũng có nghĩa là không lấy của không cho và không ăn cắp.

-Học trò phải được dạy dỗ ngay tử thưở đầu đời là thấy của rơi thì trả lại cho người hoặc trình cho cảnh sát.

-Học trò chân thật là học trò không lừa dối thầy cô, bạn bè và không dối gian trong thi cử.

-Học hành ngu dốt vì chậm hiểu hoặc do bẩm sinh không phải là cái tội, nhưng gian dối lại là cái tội.

-Ngay thuở đầu đời đọc sách thánh hiền mà đã không chân thật thì ra đời làm sao chân thật?

-Phải dạy dỗ học trò chân thật để sau này nhân tài và lãnh đạo đất nước sẽ là những người chân thật.

-Học đường chân thật, gia đình chân thật khiến làng xóm, quận, huyện, thành phố rồi cả quốc gia chân thật.

-Cả quốc gia mà chân thật thì đất nước sẽ là Cực Lạc tại thế.

5.Chân thật ngày từ trong gia đình, 

Cha mẹ và con cái phải sống với nhau dưới mái nhà chân thật. Dạy con chân thật là danh dự, là mạng sống, là nghĩa vụ thiêng liêng của cha mẹ.

-Dạy con chân thật là giữ gìn danh dự tông môn.

-Dạy con chân thật là truyền cho con tài sản vô giá.

-Dạy con chân thật là giữ gìn hạnh phúc gia đình.

-Dạy con chân thật nâng cao giá trị con người.

-Đôi khi chân thật là thua thiệt nhưng chung cuộc lại là an toàn và phước đức.

-Phải luôn luôn nói với con cái rằng, “Dù nghèo nhưng con lúc nào cũng phải là người chân thật.” tức “Đói cho sạch, rách cho thơm”.

6. Chân thật ngay cả ở trong chùa.

Là Phật tử chúng ta phải hiểu rằng một lời nói dối, một hành vi gian dối dù che dấu được người đời nhưng nó đã được ghi vào tạng thức của mình và sẽ không bao giờ xóa mờ, ngoại trừ ăn năn, sám hối.

-Đối với tu sĩ, chân thật có nghĩa là không lừa mị Phật tử, không nói lời vu khoát, không giảng dạy pháp ma để đưa chúng sinh vào tà đạo.

-Không rành chính pháp thì thà im lặng, tụng kinh, niệm Phật còn hơn giảng bậy.

-Xem bói, tiên tri, đoán quẻ, sấm truyền là những lời lừa mị, gian dối cho nên Đức Phật đã răn cấm đệ tử của Ngài không được làm những chuyện thiếu chân thật này.

-Một bậc tu hành theo Phật thì thà chết chứ không bao giờ nói lời gian dối, bởi vì:

Nhân sinh tự cổ thùy vô tử?

Lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh.” (Nguyễn Công Trứ)

7. Chân thật với chính mình

-Chân thật với chính mình nghĩa là mình có cái gì thì nói cái đó. Mình nghèo thì cứ nói mình nghèo. Nghèo không phải là cái tội.

-Chân thật với chính mình nghĩa là đừng gán cho mình những giá trị mà mình không có.

-Chân thật với chính mình là không lừa dối người khác.

-Che dấu tội lỗi mà không sám hối cũng là không chân thật.

8. Chân thật trong tình yêu

-Lăng nhăng, quan hệ tình cảm bất chính là không chân thật trong đạo nghĩa vợ chồng.

-Cất giữ tiền bạc làm của riêng không cho vợ/chồng biết cũng là không chân thật.

-Tiền bạc tiêu xài trong gia đình phải minh bạch để không gây nghi ngờ, xung đột.

-Không nên nghi ngờ, ghen tuông thái quá nếu không có bằng chứng cụ thể – để không làm tổn hại tới danh dự người phối ngẫu.

-Quá khứ tình cảm của vợ/chồng cũng nên nói ra để một lần giải tỏa, không còn nghi ngờ, thắc mắc.

-Trong sáng trong giao tiếp, không đi ngang về tắt là cách hay nhất để biểu tỏ tấm lòng chân thật của mình.

-Vợ chồng chân thật thì sẽ ăn đời ở kiếp với nhau và không bao giờ gây thảm họa.

Bạn ơi,

Tìm người giỏi, người đẹp, người giàu, người bằng cấp thì dễ, nhưng tìm người chân thật thì khó.

Ngày nay không hiểu sao: Vợ chồng cũng không tin nhau, anh chị em cũng không tin nhau, bố mẹ cũng không tin con cái, chủ nhân cũng khó tin người ăn người làm, bạn bè vì đồnn tiền cũng đang tâm lường gạt và giết hại nhau.

Sự chân thật đang bị nhiễm ô trên toàn thế giới và có thể rồi đây sẽ biến mất trên thế gian này.

Con người đối xử với con người thiếu chân thật thì xã hội sẽ biến thành đấu trường, địa ngục. ”Một sự bất tín, vạn sự chẳng tin”.

Do đó chúng ta cần sự chân thật như cần dưỡng khí.

Sự chân thật quý giá lắm bạn ơi!

Nó là tài sản vô giá của con người.

Nó là đức tính phải có để nói rằng mình là người lương thiện.

Đã đánh mất sự chân thật rồi thì không gì cứu vãn.

Một thanh niên, thiếu nữ nghèo khổ nhưng chân thật vẫn được người đời thương mến và rồi sẽ có cơ hội vươn lên.

Một thanh niên thiếu nữ dù là ca sĩ nổi danh, tài tử đẹp trai, người mẫu đắt giá, tỉ phú nhưng thiếu chân thật cũng sẽ bị người đời xa lánh rồi sẽ sống trong tủi hận cả đời.

Một em bé chân thật được thương quý biết bao, trong khi một em bé gian dối bị người ta ghét bỏ.

Một nhà trí thức bằng cấp cùng mình nhưng thiếu chân thật thì cũng bỏ đi và có khi trở nên vô cùng nguy hiểm cho xã hội.

Sự chân thật giống như hương sen thơm ngát.

Trong khi sự gian dối lại được ví như rắn độc.

Trước khi nguyện thành Phật, A La Hán, Bồ Tát, Thánh Tăng…xin hãy là người chân thật trước đã.

Bạn ơi,

Chúng ta chưa cần mọi người cho nhau tình thương hay của cải, mà hãy cho nhau sự chân thật.

Hãy đối xử với nhau chân thật như câu nói “Thật thà như đếm”.

Hay như câu nói bình dân mà rất dễ thương, “Có sao nói vậy người ơi!”.

Xin bạn đừng gửi đến tôi hình ảnh của những siêu sao màn bạc, danh thủ bóng tròn, ca sĩ nổi tiếng, người mẫu, hoa hậu, những trò chơi, những thú ăn chơi, những nơi du lịch, mua sắm sang trọng…kể cả những bản nhạc đang cuốn hút cả triệu thanh niên thiếu nữ…hoặc những lời ngon ngọt.

Xin bạn hãy gửi đến tôi hình ảnh của những người chân thật, những việc làm chân thật, những lời nói chân thật…và nhất là sự chân thật của bạn.

Xin chúng ta hãy cùng nhau đọc Lời Ngợi Ca Chân Thật:

Chân thật có sẵn trong lòng ta.

Nó chính là Phật tánh.

Vì Tham-Sân-Si nên biến thành gian dối.

Nếu diệt Tham-Sân-Si rồi.

Thì dối gian trở thành chân thật

Cũng giống như gương mờ trở thành gương sáng.

Như nước đục trở thành nước trong.

Chân thật chính là Cung Trời,

Bởi vì dối gian là Địa Ngục.

Chân thật là Từ Bi,

Bởi vì gian dối là hại người.

Chân thật là giải thoát,

Bởi vì dối gian là vướng mắc.

Chân thật là Trí Tuệ,

Bởi vì gian dối là Vô Minh.

Chân thật là đoàn kết,

Bởi vì dối gian là phá nát.

Chân thật là an lành.

Bởi vì dối gian là quỷ quái.

Cho nên người Phật tử nguyện,

Giữ gìn tấm lòng chân thật,

Và bản tính chân thật.

Như giữ gìn hơi thở của chính mình.

(California Mùa Vu Lan 2015)